نحوه محاسبه عدد ایزه و انواع آن

اگر قصد تحصیل در ایتالیا یا بهره‌مندی از خدمات اجتماعی این کشور را دارید، احتمالاً با مفهوم عدد ایزه (ISEE) مواجه شده‌اید. این شاخص، که مخفف Indicatore della Situazione Economia Equivalente به معنای «معادل شاخص وضعیت اقتصادی» است، ابزاری کلیدی برای ارزیابی وضعیت مالی خانواده‌ها در ایتالیا به شمار می‌رود. 

عدد ایزه نه تنها برای دریافت بورسیه‌های تحصیلی مثل بورسیه استانی ایتالیا، بلکه برای دسترسی به خدماتی مانند تخفیف‌های شهریه دانشگاه، کمک‌هزینه مسکن، حمل‌ونقل عمومی، و خدمات بهداشتی و درمانی استفاده می‌شود. اما نحوه محاسبه عدد ایزه چگونه است و انواع مختلف آن چیست؟ در این مقاله، به‌طور جامع به این سوالات پاسخ می‌دهیم و شما را با تمام جنبه‌های این شاخص مهم آشنا می‌کنیم.

عدد ایزه چیست؟

تعریف عدد ایزه

عدد ایزه (ISEE) شاخصی است که توسط دولت ایتالیا برای سنجش وضعیت اقتصادی خانوارها طراحی شده است. این شاخص، که تحت نظارت مؤسسه ملی امنیت اجتماعی ایتالیا (INPS) محاسبه می‌شود، درآمد سالانه، دارایی‌ها، و تعداد اعضای خانواده را در نظر می‌گیرد تا تصویری دقیق از توان مالی یک خانوار ارائه دهد. هدف اصلی آن، تعیین واجد شرایط بودن افراد برای دریافت کمک‌های مالی و خدمات اجتماعی است.

چرا عدد ایزه مهم است؟

در ایتالیا، بسیاری از خدمات دولتی و بورسیه‌های تحصیلی به وضعیت اقتصادی افراد وابسته است. به‌عنوان مثال، دانشجویانی که عدد ایزه پایین‌تری دارند، شانس بیشتری برای دریافت بورسیه‌های استانی یا تخفیف‌های دانشگاهی دارند. این شاخص به دولت و مؤسسات کمک می‌کند تا منابع را به‌طور عادلانه توزیع کنند و افرادی که نیاز بیشتری به حمایت دارند، از مزایای بیشتری بهره‌مند شوند.

انواع عدد ایزه

عدد ایزه در ایتالیا به چند دسته تقسیم می‌شود که هر یک برای اهداف خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه، به بررسی انواع اصلی این شاخص می‌پردازیم:

۱. ISEE Ordinario (ایزه عمومی)

این نوع عدد ایزه برای ارزیابی کلی وضعیت اقتصادی خانوارها استفاده می‌شود و برای خدماتی مانند کمک‌هزینه‌های اجتماعی، تخفیف‌های مالیاتی، و خدمات عمومی کاربرد دارد. ایزه عمومی معمولاً برای شهروندان ایتالیایی یا ساکنان این کشور که از خدمات رفاهی استفاده می‌کنند، محاسبه می‌شود.

۲. ISEE Universitario (ایزه دانشگاهی)

این نوع ایزه مخصوص دانشجویانی است که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه‌های ایتالیا را دارند. ایزه دانشگاهی برای ارزیابی شرایط مالی دانشجویان و خانواده‌هایشان جهت دریافت بورسیه‌های تحصیلی، تخفیف شهریه، یا کمک‌هزینه مسکن استفاده می‌شود. این نوع ایزه معمولاً برای دانشجویان ساکن ایتالیا که شرایط خاصی دارند، کاربرد دارد.

۳. ISEE Parificato (ایزه پریفیکاتو)

این نوع ایزه برای دانشجویان بین‌المللی یا افرادی که در ایتالیا ساکن نیستند، اما قصد دریافت بورسیه استانی یا خدمات اجتماعی را دارند، طراحی شده است. محاسبه این نوع ایزه به دلیل تفاوت در سیستم‌های مالی کشورها کمی پیچیده‌تر است و نیاز به ترجمه رسمی مدارک مالی و ارائه اطلاعات دقیق دارد.

۴. سایر انواع خاص

در موارد خاص، مانند افراد زیر سن قانونی، دکتری تحقیقات، یا خدمات بهداشتی و اجتماعی، ممکن است انواع دیگری از ایزه محاسبه شود. این انواع معمولاً بر اساس نیازهای خاص و شرایط ویژه طراحی می‌شوند.

نحوه محاسبه عدد ایزه

محاسبه عدد ایزه فرآیندی دقیق است که به عوامل مختلفی بستگی دارد. این فرایند معمولاً توسط مراکز مجاز در ایتالیا (CAF یا Centri di Assistenza Fiscale) انجام می‌شود، اما درک مراحل آن می‌تواند به شما کمک کند تا مدارک لازم را آماده کنید. در ادامه، مراحل اصلی محاسبه عدد ایزه را توضیح می‌دهیم:

۱. محاسبه درآمد سالانه خانوار

اولین گام در محاسبه عدد ایزه، جمع‌آوری اطلاعات در مورد درآمد خالص سالانه تمام اعضای خانواده است. این درآمد شامل حقوق، درآمدهای جانبی، و هرگونه درآمد دیگر (مانند اجاره یا سود سرمایه‌گذاری) در دو سال گذشته است. در برخی استان‌ها، مانند تورین، ممکن است تنها درآمد سال گذشته بررسی شود. برای دانشجویان بین‌المللی، این درآمد باید به یورو تبدیل شود، که نرخ تبدیل آن بسته به استان و سال متفاوت است.

۲. ارزیابی دارایی‌ها و املاک

دارایی‌های خانواده، از جمله املاک و مستغلات، بخش مهمی از محاسبه ایزه را تشکیل می‌دهند. برای محاسبه ارزش املاک:

• متراژ املاک: متراژ کل املاک متعلق به خانواده در 500 یورو ضرب می‌شود. سپس، 20 درصد از این مقدار (یعنی ضرب در 0.2) به‌عنوان ارزش دارایی در نظر گرفته می‌شود.
• مستأجران: اگر خانواده ملکی ندارد و مستأجر است، ارزش املاک صفر در نظر گرفته می‌شود، اما باید اجاره‌نامه رسمی ارائه شود.
• مانده حساب: در برخی موارد، مانده حساب‌های بانکی در پایان سال قبل (مثلاً 31 دسامبر) نیز در محاسبه لحاظ می‌شود.

۳. تعداد اعضای خانواده

تعداد اعضای خانواده یکی از عوامل کلیدی در محاسبه عدد ایزه است. این عدد به‌عنوان پارامتر X در فرمول ایزه وارد می‌شود و معمولاً باعث کاهش عدد نهایی می‌شود، زیرا خانوارهای بزرگ‌تر نیاز مالی بیشتری دارند. این پارامتر بر اساس جداول خاصی که توسط INPS منتشر می‌شود، تنظیم می‌گردد.

۴. فرمول محاسبه عدد ایزه

فرمول کلی محاسبه عدد ایزه به این صورت است:

ISEE = (درآمد سالانه خانوار + 20% ارزش دارایی‌ها) ÷ پارامتر تعداد اعضای خانواده

این فرمول ممکن است بسته به نوع ایزه (عمومی، دانشگاهی، یا پریفیکاتو) و استان محل درخواست کمی متفاوت باشد. به‌عنوان مثال، برخی استان‌ها ممکن است بر درآمد ناخالص تأکید کنند یا نرخ تبدیل یورو متفاوتی داشته باشند.

۵. ارائه مدارک

برای محاسبه دقیق عدد ایزه، باید مدارک مالی به‌صورت رسمی ترجمه‌شده به زبان ایتالیایی ارائه شوند. این مدارک شامل:

• گواهی درآمد سالانه (ترجمه‌شده به ایتالیایی)
• مدارک مالکیت املاک یا اجاره‌نامه
• اطلاعات مربوط به تعداد اعضای خانواده
• مدارک شناسایی معتبر

ترجمه این مدارک باید توسط دارالترجمه‌های رسمی مورد تأیید سفارت ایتالیا انجام شود.

نکات مهم در محاسبه عدد ایزه

• دقت در ارائه مدارک: هرگونه اشتباه در ترجمه یا ارائه مدارک می‌تواند منجر به نقص پرونده یا رد درخواست بورسیه شود.
• تفاوت‌های استانی: هر استان در ایتالیا ممکن است شرایط و حدنصاب‌های خاص خود را برای عدد ایزه داشته باشد. برای مثال، در سال 2024، نرخ تبدیل یورو در استان پیه‌مونته حدود 43,000 تومان به ازای هر یورو بوده است.
• ابزارهای آنلاین: در وب سایت ساناگیتی امکان محاسبه انلاین عدد ایزه را دارید، اما این محاسبه ها معمولاً تقریبی هستند و برای محاسبه دقیق باید به مراکز CAF مراجعه کنید.

پرسش‌های متداول درباره عدد ایزه

1. آیا عدد ایزه فقط برای بورسیه تحصیلی استفاده می‌شود؟

خیر، عدد ایزه برای دسترسی به انواع خدمات اجتماعی مانند کمک‌هزینه مسکن، تخفیف حمل‌ونقل عمومی، خدمات بهداشتی، و حتی کمک‌هزینه کتاب‌های درسی استفاده می‌شود.

2. آیا دانشجویان بین‌المللی می‌توانند عدد ایزه محاسبه کنند؟

بله، دانشجویان بین‌المللی می‌توانند از طریق ISEE Parificato وضعیت اقتصادی خود را برای دریافت بورسیه یا خدمات ارزیابی کنند، اما باید مدارک مالی خود را به‌صورت رسمی ترجمه کنند.

3. حداکثر عدد ایزه برای دریافت بورسیه چقدر است؟

این مقدار بسته به استان و نوع بورسیه متفاوت است، اما معمولاً اگر محاسبه عدد ایزه کمتر از 23,000 یورو باشد، شانس دریافت بورسیه افزایش می‌یابد، و زیر 20,000 یورو تقریباً تضمین‌کننده بورسیه است.

4. چگونه می‌توانم محاسبه عدد ایزه را خودم انجام دهم؟

برخی وب‌سایت‌ها مانند وب سایت ساناگیتی ابزارهای آنلاین برای محاسبه عدد ایزه ارائه می‌دهند، اما برای دقت بیشتر، توصیه می‌شود به مراکز CAF مراجعه کنید.

نتیجه‌گیری

عدد ایزه یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی در ایتالیا است که به دولت و مؤسسات کمک می‌کند تا منابع را به‌صورت عادلانه توزیع کنند. این شاخص، که در انواع عمومی، دانشگاهی، و پریفیکاتو ارائه می‌شود، بر اساس درآمد، دارایی‌ها، و تعداد اعضای خانواده محاسبه می‌شود و نقش کلیدی در دریافت بورسیه‌های تحصیلی و خدمات اجتماعی دارد. برای محاسبه عدد ایزه به طور دقیق، ارائه مدارک معتبر و ترجمه‌شده ضروری است، و توجه به تفاوت‌های استانی می‌تواند شانس موفقیت شما را افزایش دهد. 

اگر قصد تحصیل یا مهاجرت به ایتالیا را دارید، محاسبه عدد ایزه اولین قدم برای دسترسی به فرصت‌های مالی و تحصیلی این کشور است. با آماده‌سازی مدارک دقیق و استفاده از منابع معتبر، می‌توانید این فرآیند را با موفقیت طی کنید.